ΤΡΟΠΟΙ ΣΥΝΔΕΣΗΣ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ

Οι προτάσεις μπορούν να συνδέονται μεταξύ τους με τρεις τρόπους:

Ø  Παρατακτική σύνδεση ή σύνδεση κατά παράταξη: στην περίπτωση αυτή οι προτάσεις που συνδέονται είναι ισοδύναμες · είναι και οι δύο κύριες ή και οι δύο δευτερεύουσες του ίδιου είδους.   π.χ. Ήρθε και μας ανακοίνωσε την απόφασή της.

             Όταν επιστρέψεις σπίτι και έχεις χρόνο, πάρε με ένα τηλέφωνο.

Ø  Υποτακτική σύνδεση ή σύνδεση καθ` υπόταξη: στην περίπτωση αυτή οι προτάσεις που συνδέονται  δεν είναι ισοδύναμες · έχουμε είτε σύνδεση μιας κύριας πρότασης με δευτερεύουσα (η δευτερεύουσα εξαρτάται από την κύρια) είτε σύνδεση μιας δευτερεύουσας πρότασης α΄ είδους με δευτερεύουσα πρόταση β΄ είδους (η δευτερεύουσα β΄ εξαρτάται από τη δευτερεύουσα α΄).  π.χ. Ήρθε, όταν του ζητήθηκε.

                                              Όταν έχεις χρόνο για να συζητήσουμε, έλα από το γραφείο μου.

Ø  Ασύνδετο σχήμα: εδώ οι προτάσεις απλώς παρατίθενται η μια δίπλα στην άλλη και χωρίζονται με κόμμα.  π.χ. Τα παιδιά παίζουν, φωνάζουν, γελούν, τραγουδούν.

ΕΙΔΗ ΣΥΝΔΕΣΜΩΝ

Οι παρατακτικοί σύνδεσμοι είναι οι εξής:
Συμπλεκτικοί: και (κι), ούτε, μήτε, ουδέ, μηδέ
Διαχωριστικοί: ή, είτε

Αντιθετικοί: μα, αλλά, παρά, όμως, ωστόσο, μόνο

Συμπερασματικοί: λοιπόν, ώστε, άρα, επομένως, που

Επεξηγηματικός: δηλαδή

Οι υποτακτικοί σύνδεσμοι είναι οι εξής:
Ειδικοί: ότι, πως, που

Βουλητικοί: να

Χρονικοί: όταν, σαν, ενώ, καθώς, αφού, αφότου, πριν, μόλις, προτού, ώσπου, ωσότου, όσο που, όποτε, άμα

Αιτιολογικοί: γιατί, επειδή, αφού, τι (ποιητικό)

Υποθετικοί: αν, σαν, άμα

Τελικοί: να, για να

Αποτελεσματικοί: ώστε, που

Διστακτικοί/ Eνδοιαστικοί: μη, μήπως

Εναντιωματικοί / Αντιθετικοί: αν και, ενώ, μολονότι

Συγκριτικός: παρά

Προσοχή! Ως υποτακτικοί σύνδεσμοι λειτουργούν και οι ερωτηματικές αντωνυμίες και επιρρήματα (ποιος, πού, πότε, πόσος κτλ.) καθώς και οι αναφορικές αντωνυμίες και επιρρήματα (όσος, όποιος, όπου, όσο κτλ.)

ΟΡΙΣΤΙΚΗ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΜΕΣΗΣ ΦΩΝΗΣ

ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΡΗΜΑΤΩΝ ΒΑΣΕΙ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ

ρήματα βάσει χαρακτήρα	Ενεστ. /Παρατ.	Μελ. /Αορ.	Παρακ./ Υπερσ.
φωνηεντόληκτα π.χ. λύ-ω	Ε.Φ. : λύ-ω / ἔ-λυ-ον Μ.Φ. : λύ-ομαι / ἐ-λυ-όμην	Ε.Φ. : λύ-σω / ἔ-λυ-σα Μ.Φ. : λύ-σομαι / ἐ-λυ-σάμην	Ε.Φ. : λέ-λυ-κα / ἐ-λε-λύ-κειν Μ.Φ. : λέ-λυ-μαι /  ἐ-λε-λύ-μην
ουρανικόληκτα (κ, γ, χ, ττ/σσ) π.χ. πράττ-ω	Ε.Φ. : πράττ-ω / ἔ-πραττ-ον Μ.Φ. : πράττ-ομαι / ἐ-πραττ-όμην	Ε.Φ. : πρά-ξω / ἔ-πρα-ξα Μ.Φ. : πρά-ξομαι / ἐ-πρα-ξάμην	Ε.Φ. : πέ-πρα-χα / ἐ-πε-πρά-χειν Μ.Φ. : πέ-πρα-γμαι /  ἐ-πε-πρά-γμην
χειλικόληκτα (π, β, φ, πτ) π.χ. γράφ-ω	Ε.Φ. : γράφ-ω / ἔ-γραφ-ον Μ.Φ. : γράφ-ομαι / ἐ-γραφ-όμην	Ε.Φ. : γρά-ψω / ἔ-γρα-ψα Μ.Φ. : γρά-ψομαι / ἐ-γρα-ψάμην	Ε.Φ. : γέ-γρα-φα / ἐ-γε-γρά-φειν Μ.Φ. : γέ-γρα-μμαι /  ἐ-γε-γρά-μμην
oδοντικόληκτα (τ, δ, θ, ζ, σσ/ττ)  π.χ. πείθ-ω	Ε.Φ. : πείθ-ω / ἔ-πειθ-ον Μ.Φ. : πείθ-ομαι / ἐ-πειθ-όμην	Ε.Φ. : πεί-σω / ἔ-πει-σα Μ.Φ. : πεί-σομαι / ἐ-πει-σάμην	Ε.Φ. : πέ-πει-κα / ἐ-πε-πεί-κειν Μ.Φ. : πέ-πει-σμαι /  ἐ-πε-πεί-σμην

ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗ ΦΩΝΗ Ρ.ΛΥΩ 

ΕΝΕΣΤ.	ΠΑΡΑΤ.	ΜΕΛ.	ΑΟΡ.	ΠΑΡΑΚ.	ΥΠΕΡΣ.
λύ-ω λύ-εις  λύ-ει λύ-ομεν λύ-ετε λύουσι(ν)	ἔ-λυ-ον ἔ-λυ-ες ἔ-λυ-ε ἐ-λύ-ομεν ἐ-λύ-ετε ἔ-λυ-ον	λύ- σω λύ-σεις λύ-σει λύ-σομεν λύ-σετε λύ-σουσι(ν)	ἔ-λυ-σα ἔ-λυ-σας ἔ-λυ-σε(ν) ἐ-λύ-σαμεν ἐ-λύ-σατε ἔ-λυ-σαν	λέ-λυ-κα λέ-λυ-κας λέ-λυ-κε(ν) λε-λύ-καμεν λε-λύ-κατε λε-λύ-κασι(ν)	ἐ-λε-λύ-κειν ἐ-λε-λύ-κεις ἐ-λε-λύ-κει ἐ-λε-λύ-κεμεν ἐ-λε-λύ-κετε ἐ-λε-λύ-κεσαν
ΑΠΑΡΕΜΦ.	ΑΠΑΡΕΜΦ.	ΑΠΑΡΕΜΦ.	ΑΠΑΡΕΜΦ.	ΑΠΑΡΕΜΦ.	ΑΠΑΡΕΜΦ.
λύ-ειν	--	λύσ-ειν	λῦ-σαι	λελυ-κέναι	--
ΜΕΤΟΧΗ	ΜΕΤΟΧΗ	ΜΕΤΟΧΗ	ΜΕΤΟΧΗ	ΜΕΤΟΧΗ	ΜΕΤΟΧΗ
λύ-ων λύ-ουσα λῦ-ον	-- -- --	λύ-σων λύ-σουσα λῦ-σον	λύ-σας λύ-σασα λῦ-σαν	λελυ-κώς λελυ-κυια λελυ-κός	-- -- --

                            

ΜΕΣΗ ΦΩΝΗ  Ρ. ΛΥΩ

ΕΝΕΣΤ.	ΠΑΡΑΤ.		ΜΕΛ.	ΑΟΡ.	ΠΑΡΑΚ.		ΥΠΕΡΣ.
λύ-ομαι	ἐ -λυ-όμην		λύ-σομαι	ἐ -λυ-σάμην	λέ-λυ-μαι		ἐ -λε-λύ-μην
λύ- ῃ (-ει)	ἐ -λύ-ου		λύ-σ ῃ (ει)	ἐ -λύ-σω	λέ-λυ-σαι		ἐ -λέ-λυ-σο
λύ-εται	ἐ -λύ-ετο		λύ-σεται	ἐ -λύ-σατο	λέ-λυ-ται		ἐ -λέ-λυ-το
λυ-όμεθα	ἐ -λυ-όμεθα		λυ-σόμεθα	ἐ -λυ-σάμεθα	λε-λύ-μεθα		ἐ -λε-λύ-μεθα
λύ-εσθε	ἐ -λύ-εσθε		λύ-σεσθε	ἐ -λύ-σασθε	λέ-λυ-σθε		ἐ -λέ-λυ-σθε
λύ-ονται	ἐ -λύ-οντο		λύ-σονται	ἐ -λύ-σαντο	λέ-λυ-νται		ἐ -λέ-λυ-ντο
ΑΠΑΡΕΜΦ.	ΑΠΡΕΜΦ.	ΑΠΑΡΕΜΦ.		ΑΠΑΡΕΜΦ.		ΑΠΑΡΕΜΦ.		ΑΠΑΡΕΜΦ.
λύ-εσθαι	--	λύ-σεσθαι		λύ-σασθαι		λε-λύ-σθαι		--
ΜΕΤΟΧΗ	ΜΕΤΟΧΗ	ΜΕΤΟΧΗ		ΜΕΤΟΧΗ		ΜΕΤΟΧΗ		ΜΕΤΟΧΗ
λυ- όμενος λυ-ομένη λυ-όμενον	-- -- --	λυ- σόμενος λυ-σομένη λυ-σόμενον		λυ- σάμενος λυ-σαμένη λυ-σάμενον		λε-λυ-μένος λε-λυ-μένη λε-λυ-μένον		-- -- --

ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΣ & ΥΠΕΡΣΥΝΤΕΛΙΚΤΟΣ ΜΕΣΗΣ ΦΩΝΗΣ ΑΦΩΝΟΛΗΚΤΩΝ

ρ.πράττομαι (ουρανικόληκτα - κ, γ, χ, ττ/σσ -)

Παρακείμενος		Υπερσυντέλικος
πέ-πρα-γμαι πέ-πρα-ξαι πέ-πρα-κται πε-πρά-γμεθα πέ-πρα-χθε πε-πρα-γμένοι εἰσί(ν)	ΑΠΑΡΕΜΦ . πε-πρα-χθαι	ἐ-πε-πρά-γμην ἐ-πέ-πρα-ξο ἐ-πέ-πρα-κτο ἐ-πε-πρά-γμεθα ἐ-πέ-πρα-χθε πε-πρα-γμένοι ἦσαν	ΑΠΑΡΕΜΦ. --
	ΜΕΤΟΧΗ πε-πρα-γμένος, πε-πρα-γμένη, πε-πρα-γμένον		ΜΕΤΟΧΗ --

ρ.γράφομαι (χειλικόληκτα - π, β, φ, πτ -)

Παρακείμενος		Υπερσυντέλικος
γέ-γρα-μμαι γέ-γρα-ψαι γέ-γρα-πται γε-γρά-μμεθα γέ-γρα-φθε γε-γρα-μμένοι εἰσί(ν)	ΑΠΑΡΕΜΦ. γε-γρά-φθαι	ἐ-γε-γρά-μμην ἐ-γέ-γρα-ψο ἐ-γέ-γρα-πτο ἐ-γε-γρά-μμεθα ἐ-γέ-γρα-φθε γε-γρα-μμένοι ἦσαν	ΑΠΑΡΕΜΦ. --
	ΜΕΤΟΧΗ γε-γρα- μμένος, γε-γρα-μμένη, γε-γρα-μμένον		ΜΕΤΟΧΗ --

ρ.πείθομαι (οδοντικόληκτα - τ, δ, θ, ζ, σσ/ ττ)

Παρακείμενος		Υπερσυντέλικος
πέ-πει-σμαι πέ-πει-σαι πέ-πει-σται πε-πεί-σμεθα πέ-πει-σθε πε-πει-σμένοι εισί(ν)	ΑΠΑΡΕΜΦ. πε- πει-σθαι	ἐ-πε-πεί-σμην  ἐ-πέ-πει-σο ἐ-πέ-πει-στο ἐ-πε-πεί-σμεθα ἐ-πέ-πει-σθε πε-πει-σμένοι ἦσαν	ΑΠΑΡΕΜΦ. --
	ΜΕΤΟΧΗ πε-πει-σμένος, πε-πει-σμένη, πε-πει-σμένον		ΜΕΤΟΧΗ --